Tarih: Eylül 2007 | Sayı:
İlerici Gençlik Sayı:14
KADINLAR VENEZÜELLA DEVRİMİNE ÖNDERLİK EDİYOR
Caracas,Venezüella-
Ahora es de todos! Bir posterde ulusal bayrağın renklerinde basitçe çizilmiş üç küçük çocuk resminin altında görülen bu slogan "Venezüella;şimdi herkes için!" anlamına geliyor.
Gelecek yıl yapılacak "21.yüzyıl sosyalizmi" görüşmelerinde bir kamuoyu tartışması başlatmak için oluşturulan bu slogan Bolivarcı Devrimin ve Başkan Hugo Chavez hükümetinin, kararlı ve heyecan verici sosyal adalet politikalarının bir göstergesi.
Venezüella insanlarının problemleri ve ihtiyaçları büyük: Chavez seçilmeden yirmi yıl önce sefalet nüfusun % 80'ini kapsayacak kadar büyümüştü, Venezüella'daki zengin fakir arasındaki uçurum çok büyüktü ve toplam yerli üretim çok düşüktü. Şaşırmamak gerekir ki okuma-yazma bilmeyenlerin sayısı da oldukça fazlaydı ve bu neo-liberal bütçe krizinde toplum sağlığı söz konusu bile değildi.
Kadınlar kazanımlarına sahip çıkıyor
Tüm bunlar 1999 yılında Chavez vazife için kolları sıvadığında değişmeye başladı. Ve o zamandan beri milyonlarca yoksul ve işçi sınıfından insan Chavez hükümetinin halk yararına projeleri, sosyal programları ve sıradan insanları yeni bir toplum yaratma sürecine dahil etme çabalarından faydalanırken en çok da kadınlar fayda gördü.
2002 Nisan'ında Venezüella'nın burjuvazisi, Başkan Chavez'i düşürüp yeni hükümetin önünü kesmek için darbe girişiminde bulundu. Fakat çabaları boşa çıktı çünkü Caracas'ta yüz binlerce Venezüella vatandaşı Chavezi desteklemek için, hükümet ve medya binalarının bulunduğu sokakları günlerce işgal etti.
VKP (Venezüella Komünist Partisi) üyesi ve partinin kadın çalışmalarından sorumlu Elena Linares,son röportajında, o kritik dakikalarda sokaklardaki insanların çoğunun kadın olduğunu söylüyor.
Devrimde kadınların çıkarı vardı
"Niçin?" sorusuna Linares "Basit" diyor, "Kadınlar yeni anayasayla müthiş bir sosyo-ekonomik dönüşüm yaşadılar.Değişimler arasında çocuğunu tek başına yetiştiren annelere ve sosyal güvenlik sisteminin kapsadığı tüm kadınlara yardım için yasalar vardı.Kadınlar Chavez'i devirmeye çalışanların başarılı olmaları ne anlama geliyor,çok iyi anladılar." "Kazanılmış haklarını geri alacak olanlara karşı bir nefret duygusu vardı" diyor Linares. O kritik Nisan günlerinde kendisi de oradaymış ve tankların önüne yatan kadınları görmüş.VKP'nin uluslararası sekreteri Carolus Wimmer katılıyor; "O günlerden sonraki büyük değişimlerin motive edici faktörü Venezüella kadınlarıydı. Caddelere en önce koşan kadınlardı ve savaşmaları için erkeklerini onlar örgütledi."
Örgütlenme
Linares'le röportaj,2002 yılında Chavez tarafından yeniden kurulan ve kadın hareketi aktivistlerinden komünist Maria Leon tarafından başkanlık edilen ulusal kadın örgütü Inamujer'in bürosunda gerçekleşti. Inamujer de, kadınların eğitimini ve onları politik sürece dahil etmeyi amaçlayan bir çok proje de yer alıyor.
Örgütün ev içi şiddet mağdurları için ücretsiz bir telefon hattı var.Örgüt aynı zamanda tacize uğrayan kadınlar için de üç sığınma evi kuruyor.
Yepyeni Bir Anayasa
Genel cinsiyetçi dili kullanmayıp özellikle erkek ve kadın vatandaşlar diye belirten ve bu sebeple "non-sexist Magna Carta" (cinsiyetçi olmayan Magna-Carta) olarak da bahsedilen yeni Venezüella anayasasının düzenlemesinde binlerce kadın yer aldı. En önemlisi de, cinsiyetlerin politik ve yasal eşitliğinin sağlamasının yanı sıra, kadının sosyal ve ekonomik haklarını garantiye alıyor olması.
Anayasa cinsel istismar ve ev içi şiddeti hedef alıyor, istihdamda kadın erkek arası eşitliği garanti ediyor, 88. maddede ev işlerinin ekonomik olarak üretken bir aktivite olduğunu belirtiyor ve bu sayede ev kadınlarına tazminat ve sosyal güvenlik yardımı sağlanıyor. Haziran 2006'da ev kadınları evdeki çalışmaları için petrol gelirlerinden sağlanan yardımlarla asgari maaşın %80'i oranında para almaya başladılar.
Yeni Venezüella'nın başlıca özelliklerinden biri de işçi sınıfından insanların devrimde yer alması. Ve kadınlar da bu kitle içerisinde önemli bir rol oynuyor. Örneğin toprak dağıtımı, su ve sağlık konularında kararlar alan komitelerde üyelerin çoğunluğu kadın. Yeni projelerde, özellikle eğitim alanında, kadınların da dahil edilmesi için özellikle çaba harcanıyor ve yeni öğrencilerin %70'i kadın.
Chavez diyor ki "Kadınlar en yoksullarımız, en çok onlar çalışıyorlar ve devrime en çok kendini adayan onlar."
Kadın Sağlığı
Kadın sağlığı da yeni hükümetin öncelikleri arasında. Tüm Latin Amerika'da olduğu gibi Venezüella'da da kürtaj yasadışı olduğundan,son zamanlarda prosedür değişikliği ile ilgili tartışmalar başlatıldı. Linares, kadınların, tecavüz yada hayati durum söz konusu olduğunda kürtaja izin verecek yasalar istediğini söylüyor. Ve birçok kadın hala arka sokaklarda yapılan kürtaj nedeniyle ölürken,bu küçük adımın bile toplum sağlığı için çok önemli olduğunu vurguluyor.
2002'de Venezüella Komünist Partisi kendi kadın örgütünü kurdu ve bu örğüte Alman devrimcinin adı verildi: Clara Zetkin Örgütü. Bu örgütün temel politikalarından biri de kadınların sendikalarda daha aktif olmalarını sağlamak.
Linares şöyle diyor: "Kadınlar bu süreç için yalnız mücadele etmiyor,aynı zamanda süreci yönetiyorlar." Bu yüzden Venezüella kadınlarının üstesinden gelmesi gereken büyük işler olduğunu belirtiyor.
Çev. TUBA ENGEL
Ahora es de todos! Bir posterde ulusal bayrağın renklerinde basitçe çizilmiş üç küçük çocuk resminin altında görülen bu slogan "Venezüella;şimdi herkes için!" anlamına geliyor.
Gelecek yıl yapılacak "21.yüzyıl sosyalizmi" görüşmelerinde bir kamuoyu tartışması başlatmak için oluşturulan bu slogan Bolivarcı Devrimin ve Başkan Hugo Chavez hükümetinin, kararlı ve heyecan verici sosyal adalet politikalarının bir göstergesi.
Venezüella insanlarının problemleri ve ihtiyaçları büyük: Chavez seçilmeden yirmi yıl önce sefalet nüfusun % 80'ini kapsayacak kadar büyümüştü, Venezüella'daki zengin fakir arasındaki uçurum çok büyüktü ve toplam yerli üretim çok düşüktü. Şaşırmamak gerekir ki okuma-yazma bilmeyenlerin sayısı da oldukça fazlaydı ve bu neo-liberal bütçe krizinde toplum sağlığı söz konusu bile değildi.
Kadınlar kazanımlarına sahip çıkıyor
Tüm bunlar 1999 yılında Chavez vazife için kolları sıvadığında değişmeye başladı. Ve o zamandan beri milyonlarca yoksul ve işçi sınıfından insan Chavez hükümetinin halk yararına projeleri, sosyal programları ve sıradan insanları yeni bir toplum yaratma sürecine dahil etme çabalarından faydalanırken en çok da kadınlar fayda gördü.
2002 Nisan'ında Venezüella'nın burjuvazisi, Başkan Chavez'i düşürüp yeni hükümetin önünü kesmek için darbe girişiminde bulundu. Fakat çabaları boşa çıktı çünkü Caracas'ta yüz binlerce Venezüella vatandaşı Chavezi desteklemek için, hükümet ve medya binalarının bulunduğu sokakları günlerce işgal etti.
VKP (Venezüella Komünist Partisi) üyesi ve partinin kadın çalışmalarından sorumlu Elena Linares,son röportajında, o kritik dakikalarda sokaklardaki insanların çoğunun kadın olduğunu söylüyor.
Devrimde kadınların çıkarı vardı
"Niçin?" sorusuna Linares "Basit" diyor, "Kadınlar yeni anayasayla müthiş bir sosyo-ekonomik dönüşüm yaşadılar.Değişimler arasında çocuğunu tek başına yetiştiren annelere ve sosyal güvenlik sisteminin kapsadığı tüm kadınlara yardım için yasalar vardı.Kadınlar Chavez'i devirmeye çalışanların başarılı olmaları ne anlama geliyor,çok iyi anladılar." "Kazanılmış haklarını geri alacak olanlara karşı bir nefret duygusu vardı" diyor Linares. O kritik Nisan günlerinde kendisi de oradaymış ve tankların önüne yatan kadınları görmüş.VKP'nin uluslararası sekreteri Carolus Wimmer katılıyor; "O günlerden sonraki büyük değişimlerin motive edici faktörü Venezüella kadınlarıydı. Caddelere en önce koşan kadınlardı ve savaşmaları için erkeklerini onlar örgütledi."
Örgütlenme
Linares'le röportaj,2002 yılında Chavez tarafından yeniden kurulan ve kadın hareketi aktivistlerinden komünist Maria Leon tarafından başkanlık edilen ulusal kadın örgütü Inamujer'in bürosunda gerçekleşti. Inamujer de, kadınların eğitimini ve onları politik sürece dahil etmeyi amaçlayan bir çok proje de yer alıyor.
Örgütün ev içi şiddet mağdurları için ücretsiz bir telefon hattı var.Örgüt aynı zamanda tacize uğrayan kadınlar için de üç sığınma evi kuruyor.
Yepyeni Bir Anayasa
Genel cinsiyetçi dili kullanmayıp özellikle erkek ve kadın vatandaşlar diye belirten ve bu sebeple "non-sexist Magna Carta" (cinsiyetçi olmayan Magna-Carta) olarak da bahsedilen yeni Venezüella anayasasının düzenlemesinde binlerce kadın yer aldı. En önemlisi de, cinsiyetlerin politik ve yasal eşitliğinin sağlamasının yanı sıra, kadının sosyal ve ekonomik haklarını garantiye alıyor olması.
Anayasa cinsel istismar ve ev içi şiddeti hedef alıyor, istihdamda kadın erkek arası eşitliği garanti ediyor, 88. maddede ev işlerinin ekonomik olarak üretken bir aktivite olduğunu belirtiyor ve bu sayede ev kadınlarına tazminat ve sosyal güvenlik yardımı sağlanıyor. Haziran 2006'da ev kadınları evdeki çalışmaları için petrol gelirlerinden sağlanan yardımlarla asgari maaşın %80'i oranında para almaya başladılar.
Yeni Venezüella'nın başlıca özelliklerinden biri de işçi sınıfından insanların devrimde yer alması. Ve kadınlar da bu kitle içerisinde önemli bir rol oynuyor. Örneğin toprak dağıtımı, su ve sağlık konularında kararlar alan komitelerde üyelerin çoğunluğu kadın. Yeni projelerde, özellikle eğitim alanında, kadınların da dahil edilmesi için özellikle çaba harcanıyor ve yeni öğrencilerin %70'i kadın.
Chavez diyor ki "Kadınlar en yoksullarımız, en çok onlar çalışıyorlar ve devrime en çok kendini adayan onlar."
Kadın Sağlığı
Kadın sağlığı da yeni hükümetin öncelikleri arasında. Tüm Latin Amerika'da olduğu gibi Venezüella'da da kürtaj yasadışı olduğundan,son zamanlarda prosedür değişikliği ile ilgili tartışmalar başlatıldı. Linares, kadınların, tecavüz yada hayati durum söz konusu olduğunda kürtaja izin verecek yasalar istediğini söylüyor. Ve birçok kadın hala arka sokaklarda yapılan kürtaj nedeniyle ölürken,bu küçük adımın bile toplum sağlığı için çok önemli olduğunu vurguluyor.
2002'de Venezüella Komünist Partisi kendi kadın örgütünü kurdu ve bu örğüte Alman devrimcinin adı verildi: Clara Zetkin Örgütü. Bu örgütün temel politikalarından biri de kadınların sendikalarda daha aktif olmalarını sağlamak.
Linares şöyle diyor: "Kadınlar bu süreç için yalnız mücadele etmiyor,aynı zamanda süreci yönetiyorlar." Bu yüzden Venezüella kadınlarının üstesinden gelmesi gereken büyük işler olduğunu belirtiyor.
Çev. TUBA ENGEL